Nghề luật sư ở Việt Nam đang ngày càng được sự trông cậy của đông đảo công chúng. Tuy vậy, con đường dẫn đến một xã hội thượng tôn pháp luật còn nhiều việc phải làm. Nhân dịp Đại hội đại biểu luật sư toàn quốc lần thứ 2, phóng viên Tạp chí Thương gia và Thị Trường đã có cuộc chia sẻ với luật sư Nguyễn Huy Thiệp.
Luật sư Nguyễn Huy Thiệp vinh dự được tiếp kiến Chủ tịch nước Trương Tấn Sang
- Pv :Thưa ông, là luật sư chuyên nghiệp từ nhiều chục năm, ông có thể nhận xét gì về tính thượng tôn pháp luật của người dân hiện nay?
Nhận xét về tính thượng tôn pháp luật của người dân là một lĩnh vực quá rộng, cá nhân tôi không dám đưa ra lời nhận xét vì không đủ thông tin và cũng chưa có một công trình hay công tác điều tra xã hội nào về vấn đề này.
Tuy nhiên, qua quá trình hành nghề, qua các vụ việc cụ thể, tôi có cảm nhận rằng về ý thức thượng tôn pháp luật của người dân nói chung là tốt, có ý thức tôn trọng pháp luật, tôn trọng kỷ cương, tôn trọng các quy định. Nhưng về nhận thức lại chưa đầy đủ, nhiều khi sai lệch dẫn đến những vi phạm đáng tiếc. Bên cạnh đó, văn hóa ứng xử trong cuộc sống còn thể hiện sự tự tôn, thể hiện cái “tôi” nhiều khi thái quá dẫn đến những xung đột không đáng có và đương nhiên dẫn đến những vi phạm đáng tiếc. Còn hiện tượng do nhận thức, hiểu biết về pháp luật hạn chế nên hành xử theo cảm tính, tự do thái quá không theo các chuẩn mực, quy định của pháp luật dẫn đến vi phạm.
- Pv :Khi có sự việc liên quan đến pháp luật, nhiều người dân còn e ngại đến các Văn phòng luật sư nhờ cậy. Theo ông, nguyên do chính là gì?
Thực trạng này, theo tôi nguyên nhân xuất phát từ hai phía. Theo phương châm “tiên trách kỷ, hậu trách nhân” có thể thấy rằng, về phần mình luật sư chưa thực sự tạo được niềm tin trong dân, chưa khẳng định được sự cần thiết, và tác dụng đích thực trong hành nghề qua chất lượng sản phẩm dịch vụ cung cấp cho khách hàng.
Về phía người dân, nhận thức, hiểu biết về tổ chức, hoạt động, vị trí, vai trò của luật sư chưa nhiều, chưa có thói quen sử dụng dịch vụ pháp lý của luật sư trong đời sống theo phương châm “phòng bệnh hơn chữa bệnh”, còn bị ảnh hưởng bởi những hiện tượng tiêu cực trong ứng xử.
Bên cạnh đó, còn bất cập trong các quy định gây cản trở hoạt động hành nghề của luật sư, nhận thức của các cơ quan hữu quan về vị trí, vai trò, tác dụng tích cực của luật sư chưa đúng mức, dẫn đến hiệu quả hoạt động hành nghề của luật sư chưa phát huy được tác dụng, từ đó sự nhìn nhận, đánh giá của người dân về hoạt động của luật sư còn hạn chế, chưa đầy đủ.
Tất cả những nguyên nhân chính nêu trên đã tạo nên tâm lý e ngại khi nhờ cậy sự tham gia của luật sư.
- Pv :Xin ông giới thiệu đôi nét về Văn phòng luật sư Nguyễn Huy Thiệp và cộng sự?
Văn phòng luật sư Nguyễn Huy Thiệp và cộng sự - tiền thân là Chi nhánh số 1 - Đoàn Luật sư TP Hà Nội, thành lập năm 1995. Cuối năm 2001, theo Pháp lệnh luật sư được chuyển đổi thành Văn phòng luật sư Nguyễn Huy Thiệp và cộng sự đến nay.
Với đặc thù là một tổ chức hành nghề, Văn phòng Luật sư Nguyễn Huy Thiệp và cộng sự có cơ cấu tổ chức đơn giản bao gồm Trưởng Văn phòng, 01 Phó Trưởng Văn phòng, các Luật sư, chuyên viên văn phòng, kế toán. Trụ sở Văn phòng được đặt tại khu dân cư Đầm Trấu, tương đối thích hợp cho hoạt động của Văn phòng.
Qua hơn 20 năm xây dựng và phát triển, Văn phòng luật sư Nguyễn Huy Thiệp và cộng sự đã trở thành một trong những Văn phòng luật sư uy tín trên địa bàn thành phố Hà Nội nói riêng và toàn quốc nói chung. Với lĩnh vực hành nghề đa dạng như: cung cấp các dịch vụ pháp lý trong lĩnh vực tố tụng, tư vấn pháp luật, đại diện ngoài tố tụng cho khách hàng và các dịch vụ pháp lý khác, Văn phòng luôn giành được sự tin tưởng của khách hàng bởi chất lượng dịch vụ. Trưởng Văn phòng – Luật sư Nguyễn Huy Thiệp - cùng với đội ngũ Luật sư trong Văn phòng luôn nỗ lực và đã đạt được rất nhiều thành công trong lĩnh vực hành nghề, góp phần bảo vệ công lý, bảo vệ có hiệu quả quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng. Tham gia bào chữa trong nhiều vụ án lớn, trọng điểm. Bảo vệ thành công và minh oan được nhiều trường hợp trong hoạt động tranh tụng. Trong suốt quá trình hoạt động, Văn phòng luật sư Nguyễn Huy Thiệp và cộng sự luôn chấp hành các quy định của Nhà nước và thực hiện nghiêm chỉnh nghĩa vụ về thuế. Ngoài tiến hành các hoạt động hành nghề, Văn phòng Luật sư Nguyễn Huy Thiệp và cộng sự còn tích cực tham gia các hoạt động chung của Đoàn Luật sư Hà Nội và Liên đoàn Luật sư Việt Nam, góp phần xây dựng Đoàn luật sư Hà Nội và Liên đoàn luật sư Việt Nam ngày càng vững mạnh. Đồng thời, Văn phòng luật sư Nguyễn Huy Thiệp và cộng sự còn tích cực tham gia các hoạt động xã hội vì sự phát triển cộng đồng.
Luật sư Nguyễn Huy Thiệp và cộng sự
- Pv :Trong quá trình hành nghề, góp phần bảo vệ công lý, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng, có vụ việc nào ông đáng nhớ nhất.
Trong quá trình hành nghề, một trong nhiều vụ tôi đã góp phần bảo vệ công lý, bảo vệ có hiệu quả quyền, lợi ích hợp pháp cho khách hàng, nổi lên là một vụ tai nạn giao thông.
Hồ sơ thể hiện rằng hai thanh niên chở nhau bằng xe máy, do không làm chủ được tốc độ đã lao xuống taluy của đường va vào cột điện. Hậu quả đáng tiếc là một người do đập đầu vào cột điện chết, người còn lại bị thương.
Sau đó, người bị thương bị kết luận là người cầm lái nên bị truy tố, xét xử sơ thẩm với mức hình phạt 4 năm tù.
Qua nghiên cứu hồ sơ, thấy rằng lời khai của nhân chứng, bị cáo… tiền hậu bất nhất, nhưng tổng hợp lại thấy phần lớn nội dung các lời khai thể hiện người cầm lái là người đã chết.
Đặc biệt, qua nghiên cứu biên bản khám nghiệm hiện trường, các dấu vết để lại tại hiện trường, dấu vết để lại trên phương tiện (xe tai nạn), dấu vết trên tử thi, thương tích và nguyên nhân chết đã được cơ quan chuyên môn kết luận… có nhiều dấu hiệu cho thấy lời kêu oan của bị cáo là có căn cứ. Sau khi nghiên cứu, đối chiếu và tham vấn cơ quan chuyên môn về giám định, dấu vết, cơ chế diễn biến của tại nạn… tôi đã đưa ra quan điểm để chứng minh những dấu hiệu cho thấy kết tội bị cáo như vậy là oan vì trái các nguyên lý về khoa học. Đủ cơ sở để xác định rằng bị cáo không thể là người điều khiển phương tiện lúc xảy ra tai nạn.
Cuối cùng, qua rất nhiều các trình tự tố tụng, bị cáo đã được giải oan. Như vậy quan điểm luật sư đưa ra đã được chấp nhận, hoạt động bào chữa đã đạt hiệu quả.
- Pv:Qua vụ việc này, ông có lời khuyên như thế nào với những người khác trong vụ việc tương tự.
Thành công trên cho thấy công lý đã được tôn trọng, pháp luật được tuân thủ, kết quả này tôi cho rằng trước hết là do những người có trách nhiệm xem xét, giải quyết vụ án thực sự công tâm, cầu thị và trách nhiệm. Về phía luật sư đã thận trọng, tỉ mỉ và trách nhiệm trong hoạt động hành nghề nên đã đưa ra được quan điểm đúng đắn, khoa học và thuyết phục.
- Pv : Được biết ông vốn là một cựu chiến bình, những người đã hy sinh xương máu để bảo vệ đất nước, liệu những kỷ niệm thời chiến tranh có giúp ích gì cho ông trong nỗ lực bảo vệ công lý?
Là một người lính từ chiến trường trở về, kỷ niệm và những gì đã trải qua trong cuộc sống chiến đấu tôi luôn trân trọng lưu giữ trong tâm khảm. Có lẽ những người từ chiến trường trở về như tôi, hơn ai hết hiểu được giá trị của cuộc sống, giá trị của kỷ luật và trách nhiệm. Tất cả những cảm nhận đó luôn song hành với tôi trong quá trình hành nghề khi nỗ lực góp phần bảo vệ công lý và bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp cho khách hàng. Thời quân ngũ là niềm vinh dự, tự hào của bản thân nên tôi luôn xác định sẽ mãi mãi phấn đấu để xứng danh “Bộ đội cụ Hồ”. Điều này đã giúp tôi rất nhiều để vượt qua những khó khăn trong quá trình hành nghề.
- Pv :Nghề luật sư ở các nước tiên tiến được người dân khá tin cậy, ông hy vọng gì về nghề luật sư ở nước ta trong tương lai?
Nghề luật sư ở Việt Nam – hiện tại đã được Đảng, Nhà nước và xã hội rất quan tâm nên có nhiều khởi sắc. Là một luật sư sống bằng nghề, tâm huyết với nghề tôi rất hy vọng với sự quan tâm của Đảng, nhà nước với những yêu cầu đặt ra cho giới luật sư, cùng những cơ chế ngày càng thống nhất, hoàn thiện để phù hợp với yêu cầu hội nhập và tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho hoạt động nghề nghiệp của luật sư, nghề luật sư ở nước ta sẽ phát triền, hoàn toàn đáp ứng được mong đợi của xã hội văn minh.
Theo Tạp chí Thương gia, 22/4/2015